ایاصوفیه ی استانبول یکی از برترین دیدنی های ترکیه می باشد که در سال ۵۳۲ میلادی به عنوان کلیسا و میعادگاهی برای زندگی روحانی مردم و محل تاجگذاری سلاطین به دستور امپراتور کنستانتین اول ساخته شد این بنا با کار ۱۰ هزار کارگر در طول پنج سال و تحت نظر ۱۰۰ استاد فاخر تکمیل شد و در ۵۳۷ افتتاح شد. این مکان تاریخی که اثری به جای مانده از دوره بیزانس است در ابتدا به عنوان کلیسا شروع به کار کرد و تا قرون متوالی به عنوان بزرگ ترین و مهم ترین بنای مذهبی دنیا به شمار می آمد. این بنای ارزشمند در طول زمان چندین بار بر اثر بلایای طبیعی و شورش های مردمی بر علیه امپراتوری های زمان خود تخریب شد ولی دوباره با همت معماران برجسته دوران مورد بازسازی قرار گرفت. بنایی که امروزه به عنوان یکی از جاذبه های گردشگری استانبول مورد بازدید قرار می گیرد سومین کلیسایی است که در این محل ساخته شده است.
کلیسیای ایاصوفیه بعد از اینکه استانبول در سال ۱۴۵۳ میلادی توسط ترکان عثمانی تصرف شد به دستور سلطان محمد فاتح در همان روز فتح استانبول به مسجد ایاصوفیه تغییر نام دارد و سه روز پس از فتح نیز در این بنای زیبا مراسم نماز جمعه به امامت آق شمس الدین و خطبه به نام پادشاه فاتح عثمانی خوانده شد. همچنین بعد ها دستور پوشاندن تمامی صورت ها و میناکاری های داخل ایاصوفیه و جایگزین کردن آنان با نوشته های اسلامی صادر شد مناره، منبر و محراب به ساختمان ایاصوفیه افزوده شد و آیاتی از قرآن به خط مصطفی چلبی در دیوارها و سقف ایاصوفیه نگاشته شد و لوحه‌هایی دور تا دور سقف ایاصوفیه نصب شد.
بالاخره در سال ۱۹۳۵ میلادی نخستین رئیس جمهور ترکیه مصطفی آتاتورک، این بنا را به موزه تبدیل کرد. این ساختمان زیبا از هر قرنی و از هر نابغه ای اثری دارد. از دوره بیزانس گرفته تا معمار ترک، سینان که اولین معماری بود که اصول زلزله را در کارهایش به کار می گرفت؛ از معماران سوئیس تا خطاط های برجسته اسلامی. ایاصوفیه تا امروز به همین صورت باقی مانده است و به عنوان یکی از دیدنی های استانبول سالیانه گردشگران بسیاری را به سمت خود جذب می کند.
طول ایا صوفیه استانبول در طولانی ترین قسمت ۸۲ متر و عرض آن ۷۳ متر است و ارتفاع آن در بالاترین قسمت گنبد ۵۵ متر است. ژرفای گنبد ۱۸ متر و قطر آن ۳۳ متر است. این بنا مجموعا ۱۰۷ ستون و ۹ در دارد؛ بزرگ‌ترین آن ها در وسطى است که با چارچوبی برنزی و قاب مرمر مخصوص ورود امپراتور بود. این مسجد در میدان سلطان احمد استانبول قرار دارد و برای موزاییک کاری که صحنه‌های مختلف مذهبی را به تصویر می کشد بسیار معروف است.
